2022
W listopadzie 2021 roku, w związku z promocją książki naszej koleżanki Dominiki Leszczyńskiej pt. „Kolejarze z Wileńszczyzny”, dofinansowanej przez Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu oraz Samorząd Województwa Mazowieckiego (Program „Literatura”), w muzealnej Galerii Wagon została otwarta wystawa czasowa pt. „Portret zbiorowy kolejarza kresowego”.
Wcześniej przeprowadziliśmy wirtualną zbiórkę fotografii i innych pamiątek dotyczących pracowników dróg żelaznych na Kresach. Aby popularyzować bogactwo zgromadzonej ikonografii, która dokumentuje pracę, wypoczynek, radości i troski dnia codziennego braci kolejarskiej, postanowiliśmy zaprezentować wycinek ich bytowania – od czasów zaborów po lata okupacji – w postaci wystawy planszowej. Znakomita większość pamiątek dotyczy Wilna i Wileńszczyzny, tym niemniej pojedyncze obiekty związane z innymi częściami dawnych Kresów Wschodnich traktujemy jako wyzwanie, zachętę do podjęcia dalszych działań badawczo-popularyzatorskich.
Osoby zainteresowane tematem mogą zaopatrzyć się także w bogato ilustrowany katalog, ze streszczeniami w języku angielskim i litewskim. Zawarliśmy w nim refleksję historyka Michała J. Chromińskiego z Wojskowego Biura Historycznego, który kreśli sylwetkę kolejarza kresowego. Jest to zapis wystąpienia, które zostało wygłoszone podczas listopadowej prezentacji Kolejarzy z Wileńszczyzny.
Wydawnictwo dostępne jest w naszym sklepie muzealnym (tel. 22 620 04 80 wew. 119 lub e-mail kasa@stacjamuzeum.pl).
2021
Sztandar Związku Drużyn Konduktorskich Rzeczypospolitej Polskiej (Koło Wilno) z 1929 r. Ze zbiorów Stacji Muzeum (MUZ/V/31)
Z powodu wielu zawieruch dziejowych, zbiory Muzeum „przy Głównym” (jak nieraz mówi się o Stacji Muzeum), są raczej ubogie w zabytki dotyczące Kresów. Kolekcja utworzonego w 1928 r. Muzeum Kolejowego została zniszczona bądź wywieziona do Niemiec po 1939 r. Wprawdzie po wojnie podjęto próbę jego reaktywacji, zwieńczoną sukcesem dopiero w 1972 r., jednakże ze względów politycznych o przymusowym exodusie Kresowian się nie mówiło. Nie było więc „klimatu”, aby pytać, gromadzić pamiątki, wspomnienia, relacje świadków, dokumentować je i popularyzować.
Do dzisiaj na przykład nie wiadomo, kto – za pośrednictwem Technikum Kolejowego w Warszawie – przekazał nam Sztandar Związku Drużyn Konduktorskich Rzeczypospolitej Polskiej (Koło Wilno) z 1929 r. Wyróżnia się on za sprawą wizerunku Matki Boskiej Ostrobramskiej, umieszczonego na jednej ze stron i można śmiało uznać go za najcenniejsze kresovianum w zbiorach Stacji Muzeum.
Realizowany projekt wydawniczy uważamy za doskonałą okazję do pochylenia się nad tematem historii kolei i kolejarzy na Kresach Wschodnich (w szczególności na Wileńszczyźnie). Za jego przyczyną chcielibyśmy stworzyć PORTRET KOLEJARZA KRESOWEGO, a następnie popularyzować go wszelkimi dostępnymi środkami (w przestrzeni wirtualnej, w formie reklamy zewnętrznej w siedzibie Stacji Muzeum, jak również na kartach „Kolejarzy z Wileńszczyzny”).
Zachęcamy wszystkich Państwa do kontaktu (korespondencyjnego, telefonicznego lub mailowego) i dzielenia się pamiątkami – zwłaszcza zdjęciami, dokumentami i wspomnieniami. Materiały prosimy nadsyłać w formie elektronicznej (fotografia lub skan w rozdzielczości 300-600 dpi TIFF, zapis bez kompresji, jeżeli zdjęcia są w sepii to skan w kolorze, jeśli czarno białe – skan w skali szarości). W przypadku powierzenia nam oryginałów pamiątek, po skopiowaniu odeślemy je pod wskazany adres lub – jeśli wyrażą Państwo chęć wzbogacenia zbiorów Stacji Muzeum – włączymy do naszej kolekcji.