W tym roku obchodzimy 90. rocznicę powstania warszawskiej linii średnicowej. 2 września 1933 r. prezydent Ignacy Mościcki przeciął wstęgę otwierając tym samym linię kolejową łączącą prawo i lewobrzeżną Warszawę, projektowaną już w II połowie XIX w. Z Dworca Głównego odjechał pierwszy pociąg prowadzony przez parowóz Ok22 Pasażerami, oprócz głowy państwa, byli premier Janusz Jędrzejewski i minister komunikacji Michał Butkiewicz. Od tamtej pory linia średnicowa pełni istotną rolę dla transportu kolejowego Warszawy i okolic. Trasa prowadząca tunelem, mostem, nasypami i wiaduktami jest niezwykle ważnym elementem spajającym oba brzegi stolicy, zapewniając szybki i bezkolizyjny przejazd przez centrum miasta dowożąc podróżnych do podwarszawskich miejscowości.
Dzisiaj posiada ona 4 tory: 2 dla ruchu podmiejskiego i 2 dla dalekobieżnego. Z powodu ogromu prac i kosztów przedsięwzięcia, jakim była całkowita przebudowa Warszawskiego Węzła Kolejowego, przed wojną zbudowano tylko dwa tory. Udało się to natomiast w ramach powojennej odbudowy Warszawy, na fali ogólnospołecznego zaangażowania. Warszawiacy pragnęli, aby miasto powstało z ruin. W pierwszym rzędzie przystąpiono do rekonstrukcji przedwojennego układu linii średnicowej. W ciągu zaledwie roku od ukończenia wojny przywrócono komunikację kolejową w zrujnowanej Warszawie. Odbudowano jednotorowe połączenie obu brzegów Wisły przez most kolejowy przy Cytadeli. Już w połowie 1945 r. zaczęto odprawiać pierwsze pociągi z tymczasowego Dworca Głównego przy ul. Towarowej. Odbudowę i oddanie do użytku tunelu i mostu średnicowego, ze względu na ogromne zniszczenia (m.in. zawalony tunel, wysadzone w powietrze wiadukty i most), zrealizowano dopiero w 1949 r.. 23 czerwca 1949 r. otwarto linię średnicową przez nowy most, którym przejechał udekorowany kwiatami elektryczny zespół trakcyjny.
W kolejnych latach wzdłuż linii średnicowej powstały dodatkowe przystanki wraz z modernistycznymi budynkami dworcowymi będącymi w czołówce najciekawiej zaprojektowanych obiektów kolejowych w ówczesnej Europie. Dwaj wybitni architekci: Piotr Szymaniak i Arseniusz Romanowicz zaprojektowali 6 nowoczesnych, ekspresyjnych w formie, obiektów o nowatorskiej konstrukcji, w tym najważniejszy z nich – Dworzec Centralny, które na stałe wtopiły się w tkankę miasta.
Zamysłem i koncepcją wystawy było intencjonalne skupienie się na ogólnym zarysie historii, okoliczności powstania i rozwoju linii średnicowej, ograniczając opowieść cezurą czasową do połowy lat 70. XX w., co zostało wymuszone ograniczonym miejscem ekspozycyjnym. Musieliśmy skupić się na tych fragmentach historii, które wydały się nam najbardziej interesujące dla widza i skłaniające do samodzielnego zgłębienia tematu.
