Ciasteczka! Uwaga! Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony stacjamuzeum.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka Prywatności

Ok, zamknij
Rycina przedstawia drewniany budynek stacyjny z dwoma kominami i wielospadowymi dachami, za którym widać mniejsze budynki o podobnej architekturze. Przed budynkiem stoją drewniane beczki, a obok widoczne są zaparkowane powozy konne. Całość otaczają płoty, a na pierwszym planie wyraźnie rysuje się torowisko z przygotowaną nawierzchnią.

Na początku lat siedemdziesiątych XIX stulecia podjęto decyzję o budowie nowej stacji towarowej Drogi żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej. To posunięcie stało się konieczne wobec stale zwiększającego się ruchu towarowego na przez Warszawę spowodowanego kilkoma czynnikami. Były to m. in.: budowanie nowych bocznic obsługujących większe zakłady przemysłowe leżące w pobliżu linii kolejowych oraz zwiększone zapotrzebowanie na towary niezbędne do życia szybko rozwijającego się miasta (produkty żywnościowe, węgiel, materiały budowlane). Jeszcze innym, istotnym czynnikiem zwiększającym obroty towarowe Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej było stopniowe wplatanie jej linii w powiązany z zagranicą system kolejowy, który powoli organizował się na ziemiach Królestwa Polskiego.

 

Budowa i uruchomienie następnych linii kolejowych – Warszawsko – Bydgoskiej, Warszawsko – Petersburskiej (1862 r.), Warszawsko – Terspolskiej (1867 r.), a także Kolei Fabrycznej z Koluszek do Łodzi (1865 r.) sprawiało, że przez Warszawę przepływała coraz większa ilość towarów. Spotykające się tutaj odmienne szerokości torów powodowały, że miasto stawało się ważnym punktem tranzytowo-przeładunkowym. W tej sytuacji, chcąc czerpać duże korzyści z ruchu towarowego, Towarzystwo Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej musiało poważnie zwiększyć możliwości warszawskiej stacji towarowej, tym bardziej, że dotychczas używane tory, magazyny i rampy położone na terenie stacji głównej (róg Marszałkowskiej i Al. Jerozolimskich), zaczynały być za ciasne.

 

Z tego względu podjęto decyzję o budowie nowej, większej stacji towarowej za rogatkami miasta, na terenie wsi Czyste. Projekt wybudowania jej powstał jednocześnie z projektem połączenia pomiędzy sobą dróg żelaznych o różnym torze po prawym i po lewym brzegu Wisły, za pomocą drogi żelaznej, znanej pod nazwą Drogi Obwodowej. Stacja umiejscowiona została na terenie późniejszego Dworca Głównego, a dzisiejszej Stacji Muzeum przy ul. Towarowej.

 

Jednym z nielicznych znanych przekazów ikonograficznych z widokiem stacji towarowej jest rysunek z 1875 r. publikowany w „Tygodniku Ilustrowanym”1. Przedstawia on na pierwszym planie budynek ekspedycji, przylegający do niego niski magazyn z rampą oraz wzdłuż niego usytuowany magazyn na zboże.

Drugim przekazem jest plan tejże stacji zamieszczony w "Przeglądzie Technicznym" z 1876 r. wraz z artykułem na temat jej budowy. Artykuł ten w znacznym stopniu pomaga w ustaleniu, jakie budynki i urządzenia znajdowały się wówczas na stacji. Innym, równie cennym przekazem są zdjęcia rycin z widokami budynków stacyjnych takich jak parowozownia, wieża ciśnień itd. Zdjęcia te znajdują się w zbiorach Stacji Muzeum.

Stacja towarowa DŻWW powstała w tym samym czasie co linia obwodowa, czyli w 1875 r. Jej położenie, w przybliżeniu pokrywało się z terenem obecnie zajmowanym przez Stację Muzeum. Zajmowała teren na północ od głównej linii pasażerskiej Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej między rogatką Jerozolimską (dzisiejszy Plac Zawiszy) a wsią Czyste. Od wschodu stację ograniczała ul. Okopowa (obecnie Towarowa). Po uruchomieniu w latach 60-tych XIX w. szerokotorowych Dróg Żelaznych: Warszawsko-Petersburskiej i Warszawsko-Terespolskiej pojawił się problem przeładunku towarów z wagonów normalnotorowych kolei Warszawsko-Wiedeńskiej do wagonów szerokotorowych jakie stosowano w Rosji oraz w całym Królestwie Polskim. Kolej Wiedeńska stanowiła wyjątek jako kolej normalnotorowa i stąd brał się problem. Ze względów strategicznych linie o różnym rozstawie torów nie miały ze sobą żadnego połączenia, więc przewóz wszelkich dóbr przez miasto nastręczał wielu kłopotów. Most "Kierbedzia" nie był mostem kolejowym i służył tylko pasażerskim, konnym tramwajom.

Budowa stacji towarowej DŻWW była bezpośrednio związana z budową linii obwodowej. O jej budowie zadecydowała o tym, nie tylko obszerność terenu, stwarzająca właściwe warunki rozbudowy, łatwy dojazd drogowy dla wozów konnych, ale przede wszystkim zamysł, by można było skomunikować z nim inne linie kolejowe Warszawy położone na prawym brzegu Wisły poprzez wybudowanie nowej linii kolejowej biegnącej wzdłuż zachodnich peryferii miasta na drugą stronę Wisły mostem żelaznym. Na Pradze linia obwodowa miała połączenie z Koleją Nadwiślańską i rozwidlać się miała w kierunku północnym na Gdańsk oraz w kierunku południowo-wschodnim docierając do dworców: Petersburskiego i Terespolskiego.

Tę dwutorową linię (tor szeroki 1524 mm i normalny 1423 mm) wybudowano w latach 1874-1880 wraz z pierwszym warszawskim mostem kolejowym przy Cytadeli wg projektu inż. Tadeusza Chrzanowskiego. Na poziomie górnym mostu ułożono dwa tory: dla taboru normalno i szerokotorowego. Linia obwodowa kończyła swój bieg w rejonie stacji towarowej.

Nową stację towarową Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej oddano do użytku 1.10.1875 r. W "Przeglądzie Technicznym" z 1876 r. znajdujemy jej dokładny opis. Zaprojektowana ona została w jednym poziomie, o ok. 1 m poniżej stacji osobowej. Koszt budowy budynków, torów i urządzeń, łącznie z wykupieniem gruntów, odwodnieniem terenu i rozprowadzeniem rur gazowych. wyniósł ok. 1 000 000 rubli. Teren pod zabudowę stacji wynosił 56 morgów i odgrodzony był od ul. Okopowej murem ceglanym.

Założenie projektowe stacji oparte było na planie spłaszczonej litery "X", której jedno ramię stanowiły tory prowadzące od linii głównej do Linii Obwodowej, natomiast drugie ramię było osią torów manewrowych do obsługi części ekspedycyjnej i technicznej. Organizację ruchu obmyślono tak, aby manewry przy obsłudze pociągów były w jak najwyższym stopniu bezkolizyjne. Spełniając ten warunek pracę stacji zorganizowano w układzie grup torowych o ściśle przyporządkowanych funkcjach.

"Analizując dokładniej plan stacji zauważamy, że tory pomocnicze odgałęziały się od linii głównej i dzieliły się na dwie pary torów: dla pociągów przybyłych i pociągów gotowych do drogi. Od torów "oczekiwania" odchodziły tory krzyżujące się, a prowadzące w stronę ul. Okopowej do rejonów przeładunkowych i magazynowych oraz w kierunku ul. Tunelowej do składów węgla i zaplecza technicznego. W pobliżu skrzyżowania znajdowało się miejsce do przeładunku towarów "z" i "na" wagony szerokotorowej Kolei Nadwiślańskiej. Kolej Warszawsko-Wiedeńska miała własną linię normalnotorową biegnącą na prawy brzeg Wisły, obok toru szerokiego Linii Obwodowej. W ten sposób umożliwione było wysyłanie pociągów normalnotorowych na Pragę" (A. Paszke, „Dworce Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej”, Oddział I, Warszawa – Skierniewice 1845-1900, Warszawa 1986, str. 10-11).

Na terenie stacji towarowej powstało szereg budynków, głównie z czerwonej cegły, które można podzielić na dwie grupy. Pierwsza - to budynki do użytku publicznego usytuowane przy ul. Okopowej, druga - budynki gospodarcze w głębi stacji. Były tam również usytuowane place i rampy przeładunkowe. Umożliwiło to łatwy dojazd z miasta.

Stacja była pomyślana jako stacja czołowa. Tory rozdzielono dla pociągów przyjeżdżających od tych, dla odjeżdżających. Osobne, zbudowano dla składów oczekujących – połączono je z magazynami i placami przeładunkowymi oraz ze składami węgla i parowozownią.

"Cały teren stacji, sięgający aż do ulicy Siennej, ogrodzono ceglanym murem. W 1882 roku do stacji towarowej DŻWW doprowadzono linię miejskiego tramwaju konnego z pl. Teatralnego. W 1890 r. z racji bliskości stacji fragment ulicy Okopowej uzyskał miano ulicy Towarowej. Wkrótce ulicę wybrukowano kamieniem" (F. Karoński "Śladami nieistniejącego dworca", Świat Kolei nr 5, Warszawa 2000).
Widok stacji towarowej DŻWW z domem ekspedycyjnym, magazynem zbożowym i magazynem z rampą załadowczo-rozładowczą, 1875 r.
Rycina przedstawia drewniany budynek stacyjny z dwoma kominami i wielospadowymi dachami, za którym widać mniejsze budynki o podobnej architekturze. Przed budynkiem stoją drewniane beczki, a obok widoczne są zaparkowane powozy konne. Całość otaczają płoty, a na pierwszym planie wyraźnie rysuje się torowisko z przygotowaną nawierzchnią.

Stacja towarowa


Wybierz grupę wiekową:

Wybierz temat lekcji:

Lekcja muzealna oparta jest na wierszu Juliana Tuwima „Lokomotywa”, który wprowadza dzieci w świat kolei. Podczas zajęć dzieci poznają różne rodzaje wagonów. Dowiedzą się, czym różni się wagon pasażerski od towarowego, jakie towary można przewozić koleją oraz jak wyglądały wagony załadunkowe w przeszłości. Zobaczą z bliska eksponaty, a także lokomotywę parową. Dzieci będą również pracować z tekstem wiersza. Spotkanie to połączenie literatury, nauki i zabawy sprawia, że najmłodsi uczestnicy z ciekawością odkryją świat pociągów.

Czas trwania: 60 min.

Lekcja jest objęta programem „Kulturalna szkoła na Mazowszu”.
Zapraszamy na lekcję muzealną, podczas której dzieci poznają podstawowe zasady bezpieczeństwa obowiązujące na kolei. W trakcie zajęć dowiemy się jakie są rodzaje przejazdów kolejowych, poznamy znaki drogowe, które informują nas o tym, że zbliżamy się do przejazdu kolejowego oraz co powinniśmy zrobić, gdy zgubimy się na dworcu.
Podczas warsztatów użyte zostaną materiały audiowizualne Kampanii Kolejowe ABC.

Czas trwania: 60 min

Lekcja jest objęta programem „Kulturalna szkoła na Mazowszu”.
Wyrusz z nami w fascynującą podróż przez historię kolei - od pierwszych parowozów aż po nowoczesne składy elektryczne. Jak zmieniały się lokomotywy na przestrzeni lat? Co je napędzało i jakie miały znaczenie dla rozwoju transportu? Na te i inne pytania poznamy odpowiedź podczas wspólnego zwiedzania. W trakcie zajęć będziemy mieli okazję wcielić się w konstruktorów rozwijając przy tym wyobraźnię, współpracę i kreatywne myślenie.

Czas trwania: 60 min

Lekcja jest objęta programem „Kulturalna szkoła na Mazowszu”.
Chcesz zostać modelarzem? Tworzyć miniatury wielkich konstrukcji? Każdy wiek jest dobry na rozpoczęcie przygody z modelarstwem. Przyjdź do nas na zajęcia i przekonaj się, że modelarstwo kolejowe, to nie tylko zabawa, ale też zdobywanie wiedzy technicznej i umiejętności manualnych, które mogą się przydać w niejednej sytuacji. Podczas zajęć każdy uczestnik wykona samodzielnie model lokomotywy z papieru.

Czas: 90 minut

Lekcja jest objęta programem „Kulturalna szkoła na Mazowszu”.
Książka „O psie, który jeździł koleją” Romana Pisarskiego, to lektura dla uczniów klas trzecich, opowiadająca losy bohaterskiego psa o imieniu Lampo. Podczas zajęć dzieci zobaczą różne rodzaje wagonów, które pełniły czynną służbę w dawnych czasach. Uczniowie poznają znaczenie pojęć takich jak: zawiadowca, dyżurny ruchu, konduktor i semafor, a także zapoznają się z fragmentami książki.

Czas: 60 minut

Lekcja jest objęta programem „Kulturalna szkoła na Mazowszu”.
Podczas zajęć zabieramy dzieci w podróż do przeszłości, by opowiedzieć im historię kolei od parowozów, aż po współczesne pociągi. Dzieci poznają najważniejsze etapy rozwoju transportu kolejowego, usłyszą ciekawostki związane z dawnymi podróżami i zobaczą, jak technika zmieniała się na przestrzeni lat. Prowadzący opowiedzą o osiągnięciach techniki, które zachęcą dzieci do poznawania otaczającego świata.

Czas: 60 minut

Lekcja jest objęta programem „Kulturalna szkoła na Mazowszu”.
Zapraszamy na lekcję muzealną, podczas której dzieci poznają podstawowe zasady bezpieczeństwa obowiązujące na kolei. Uczestnicy zajęć dowiedzą się jak bezpiecznie zachowywać się na przejazdach i przejściach kolejowych oraz poznają jak unikać zagrożeń wynikających z braku ostrożności na terenach kolejowych.

Podczas warsztatów użyte zostaną materiały audiowizualne Kampanii Kolejowe ABC.

Czas trwania: 60 min

Lekcja jest objęta programem „Kulturalna szkoła na Mazowszu”.
Podróżowanie koleją to wspaniała przygoda, ale jak zaplanować wycieczkę pociągiem? Co warto wiedzieć przed podróżą? Podczas zajęć dzieci poznają najważniejsze informacje dotyczące planowania wyjazdu. Dowiedzą się na co zwrócić uwagę przy zakupie biletu kolejowego, poznają zasady bezpieczeństwa obowiązujące podczas podróży koleją, a także zasady kulturalnego podróżowania.  W trakcie lekcji uczestnicy wcielą się w podróżnych, przed którymi stoi zadanie przygotowania się do wycieczki.

Czas trwania: 60 min.

Lekcja jest objęta programem „Kulturalna szkoła na Mazowszu”.
Podczas lekcji muzealnej uczestnicy wyruszą w niezwykłą podróż przez historię kolei. Dowiedzą się, gdzie i kiedy powstała oraz jaką rolę odegrała w rozwoju przemysłu i codziennego życia ludzi. Zwiedzając ekspozycję muzeum, zobaczą z bliska różne modele dawnych pociągów – od najstarszych wagonów i lokomotyw po bardziej nowoczesne rozwiązania techniczne. Dzięki połączeniu opowieści z bezpośrednim kontaktem z eksponatami, dzieci lepiej zrozumieją rozwój kolei i z ciekawością spojrzą na świat techniki.

Czas trwania: 60 min

Lekcja jest objęta programem „Kulturalna szkoła na Mazowszu”.
Maszynista, kierownik pociągu, dyżurny ruchu to tylko niektóre z zawodów kolejowych. Podczas lekcji uczniowie będą mieli okazję zapoznać się z różnymi profesjami związanymi z polską koleją. Aktywnie zwiedzając tabor oraz przyglądając się eksponatom poznamy bliżej codzienność pracowników kolei. W trakcie zajęć wspólnie odkryjemy jakie tajemnice skrywa ten rodzaj pracy.

Czas trwania: 60 – 75 min.
Cena: 250 zł od grupy (do 25 dzieci) + bilety wstępu (opiekunowie bezpłatnie).

Lekcja jest objęta programem „Kulturalna szkoła na Mazowszu”.
W naszym Muzeum znajduje się pociąg pancerny, jedyny tak zachowany eksponat tego typu w Europie. Udostępniamy go uczniom podczas lekcji muzealnej zwiedzając wnętrza wagonu artyleryjskiego, ale to nie jedyny element lekcji. W jej trakcie zwiedzamy również sale wystawowe i muzealny skansen odkrywając historię kolei, w tym między innymi genezę powstania pociągów pancernych, ich przeznaczenie i zastosowanie podczas działań militarnych.

Czas trwania: 60 - 75 min.

Lekcja jest objęta programem „Kulturalna szkoła na Mazowszu”.
W trakcie lekcji muzealnej uczniowie poznają sylwetki kolejarzy, którzy zapisali się na kartach historii w walce o niepodległość Polski. Konkretne przykłady pozwolą na zrozumienie istotnej roli pracowników kolei jako grupy społecznej, która zasłużyła się w przywróceniu ojczyzny na mapy świata. Elementem zajęć będzie zwiedzanie pociągu pancernego, jedynego zachowanego eksponatu tego typu w Europie.

Czas trwania: 60 - 75 min
Cena: 250 zł od grupy (do 25 dzieci) + bilety wstępu (opiekunowie bezpłatnie)

Lekcja jest objęta programem „Kulturalna szkoła na Mazowszu”.
W naszym Muzeum znajduje się pociąg pancerny, jedyny tak zachowany eksponat tego typu w Europie. Udostępniamy go uczniom podczas lekcji muzealnej zwiedzając wnętrza wagonu artyleryjskiego, ale to nie jedyny element lekcji. W jej trakcie zwiedzamy również sale wystawowe i muzealny skansen odkrywając historię kolei, w tym między innymi genezę powstania pociągów pancernych, ich przeznaczenie i zastosowanie podczas działań militarnych.

Czas trwania: 60 - 75 min

Lekcja jest objęta programem „Kulturalna szkoła na Mazowszu”.
Zapraszamy na wyjątkową lekcję muzealną stworzoną z myślą o najmłodszych odkrywcach. W trakcie zajęć będziemy korzystać z materiałów przygotowanych przez muzealną maskotkę – Maszynistę Rysia. Dzieci będą miały okazję zobaczyć sale wystawowe oraz zabytkowy tabor kolejowy. Nasze spotkanie to połączenie zwiedzania oraz kreatywnego działania warsztatowego.

Lekcja jest objęta programem „Kulturalna szkoła na Mazowszu”.
Dawniej sposoby komunikowania się wyglądały zupełnie inaczej. Zamiast SMSa czy wiadomości internetowej wysyłano listy, telegramy i pocztówki z podróży. Podczas lekcji muzealnej uczestnicy poznają jeden ze sposobów korespondowania w czasach, gdy nie istniały telefony i Internet, oraz jak ważną rolę odgrywała poczta w życiu codziennym

W trakcie zwiedzania zobaczymy dawny wagon pocztowy, a następnie dzieci otrzymają pocztówkę, którą samodzielnie wypełnią.

Lekcja jest objęta programem „Kulturalna szkoła na Mazowszu”.
Zapraszamy na niezwykłe zajęcia, podczas których dzieci będą zwiedzać wystawy  z wykorzystaniem materiałów przygotowanych przez naszą muzealną maskotkę - Maszynistę Rysia. Będziemy mieć okazję dokonać pomiarów wielkości fizycznych przy użyciu specjalnych urządzeń. Po wspólnym spacerze uczestnicy wezmą udział w kreatywnych warsztatach manualnych.

Lekcja odbywa się w ramach projektu „Lokomotywa wiedzy”.

Lekcja jest objęta programem „Kulturalna szkoła na Mazowszu”.
Fizyka na kolei to zajęcia, które pokazują, jak zasady fizyki, szczególnie termodynamiki, znajdują zastosowanie w transporcie kolejowym. Podczas zwiedzania uczniowie poznają działanie silników parowych, spalinowych i elektrycznych, dowiadują się, jak energia cieplna zamienia się w pracę oraz jak temperatura wpływa na elementy kolei.

Lekcja odbywa się w ramach projektu „Lokomotywa wiedzy”.

Czas trwania: 60 min.

Lekcja jest objęta programem „Kulturalna szkoła na Mazowszu”.
Lekcja muzealna dla  szkół średnich, podczas której uczniowie poznają historie inżynierów oraz fizyków mających ogromny wpływ na rozwój kolejnictwa w Polsce i na świecie. Poznają nie tylko osiągnięcia, ale także ich zastosowania w praktyce. Zajęcia pokazują, jak nauka i technika łączą się w kolejnictwie. Uczestnicy mają okazję odkryć, jak fizyka napędzała rozwój kolei, infrastruktury i nowoczesnych rozwiązań technicznych.

Lekcja jest objęta programem „Kulturalna szkoła na Mazowszu”.
Podczas zajęć uczniowie dowiedzą się jak podróżowano w czasach Stanisława Wokulskiego, głównej postaci powieści „Lalka”. Będą mieli okazję zwiedzić zabytkowy wagon salonowy, poznać jego historię i przeznaczenie, a także poczuć się jak członkowie dawnej socjety. W trakcie spotkania wykorzystujemy  fragmenty lektury dotyczące podróżowania w XIX wieku. Lekcja pozwala na zapoznanie się z tematyką kolejową dzięki powieści Bolesława Prusa.

Czas trwania: 60 – 75 min.]

Lekcja jest objęta programem „Kulturalna szkoła na Mazowszu”.

Wybierz termin lekcji:

Maksymalna liczba uczestników w grupie to 25 osób plus opiekunowie.
Maksymalna liczba dzieci w grupie przedszkolnej to 15 osób plus opiekunowie.

Podaj dane:

Maksymalna liczba uczestników to 50. W przypadku liczniejszych grup prosimy o kontakt telefoniczny lub za pomocą poczty e-mail.

Ze względu na przekroczenie maksymalnej liczby uczestników grupa została podzielona i zarezerwowane zostaną dwie lekcje.

Podsumowanie

Lekcja:
Termin:
Imię i nazwisko osoby zamawiającej:
Nazwa szkoły:
Klasa:
Liczba dzieci:
Liczba opiekunów:
Czy w grupie są osoby z niepełnosprawnością?
Liczba osób i rodzaj niepełnosprawności:
Adres:
Kod pocztowy:
Miasto:
Telefon:
E-mail:
Cena:
Dodatkowy komentarz:
*
*