Ciasteczka! Uwaga! Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony stacjamuzeum.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka Prywatności

Ok, zamknij
Rycina przedstawia drewniany budynek stacyjny z dwoma kominami i wielospadowymi dachami, za którym widać mniejsze budynki o podobnej architekturze. Przed budynkiem stoją drewniane beczki, a obok widoczne są zaparkowane powozy konne. Całość otaczają płoty, a na pierwszym planie wyraźnie rysuje się torowisko z przygotowaną nawierzchnią.

Na początku lat siedemdziesiątych XIX stulecia podjęto decyzję o budowie nowej stacji towarowej Drogi żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej. To posunięcie stało się konieczne wobec stale zwiększającego się ruchu towarowego na przez Warszawę spowodowanego kilkoma czynnikami. Były to m. in.: budowanie nowych bocznic obsługujących większe zakłady przemysłowe leżące w pobliżu linii kolejowych oraz zwiększone zapotrzebowanie na towary niezbędne do życia szybko rozwijającego się miasta (produkty żywnościowe, węgiel, materiały budowlane). Jeszcze innym, istotnym czynnikiem zwiększającym obroty towarowe Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej było stopniowe wplatanie jej linii w powiązany z zagranicą system kolejowy, który powoli organizował się na ziemiach Królestwa Polskiego.

 

Budowa i uruchomienie następnych linii kolejowych – Warszawsko – Bydgoskiej, Warszawsko – Petersburskiej (1862 r.), Warszawsko – Terspolskiej (1867 r.), a także Kolei Fabrycznej z Koluszek do Łodzi (1865 r.) sprawiało, że przez Warszawę przepływała coraz większa ilość towarów. Spotykające się tutaj odmienne szerokości torów powodowały, że miasto stawało się ważnym punktem tranzytowo-przeładunkowym. W tej sytuacji, chcąc czerpać duże korzyści z ruchu towarowego, Towarzystwo Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej musiało poważnie zwiększyć możliwości warszawskiej stacji towarowej, tym bardziej, że dotychczas używane tory, magazyny i rampy położone na terenie stacji głównej (róg Marszałkowskiej i Al. Jerozolimskich), zaczynały być za ciasne.

 

Z tego względu podjęto decyzję o budowie nowej, większej stacji towarowej za rogatkami miasta, na terenie wsi Czyste. Projekt wybudowania jej powstał jednocześnie z projektem połączenia pomiędzy sobą dróg żelaznych o różnym torze po prawym i po lewym brzegu Wisły, za pomocą drogi żelaznej, znanej pod nazwą Drogi Obwodowej. Stacja umiejscowiona została na terenie późniejszego Dworca Głównego, a dzisiejszej Stacji Muzeum przy ul. Towarowej.

 

Jednym z nielicznych znanych przekazów ikonograficznych z widokiem stacji towarowej jest rysunek z 1875 r. publikowany w „Tygodniku Ilustrowanym”1. Przedstawia on na pierwszym planie budynek ekspedycji, przylegający do niego niski magazyn z rampą oraz wzdłuż niego usytuowany magazyn na zboże.

Drugim przekazem jest plan tejże stacji zamieszczony w "Przeglądzie Technicznym" z 1876 r. wraz z artykułem na temat jej budowy. Artykuł ten w znacznym stopniu pomaga w ustaleniu, jakie budynki i urządzenia znajdowały się wówczas na stacji. Innym, równie cennym przekazem są zdjęcia rycin z widokami budynków stacyjnych takich jak parowozownia, wieża ciśnień itd. Zdjęcia te znajdują się w zbiorach Stacji Muzeum.

Stacja towarowa DŻWW powstała w tym samym czasie co linia obwodowa, czyli w 1875 r. Jej położenie, w przybliżeniu pokrywało się z terenem obecnie zajmowanym przez Stację Muzeum. Zajmowała teren na północ od głównej linii pasażerskiej Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej między rogatką Jerozolimską (dzisiejszy Plac Zawiszy) a wsią Czyste. Od wschodu stację ograniczała ul. Okopowa (obecnie Towarowa). Po uruchomieniu w latach 60-tych XIX w. szerokotorowych Dróg Żelaznych: Warszawsko-Petersburskiej i Warszawsko-Terespolskiej pojawił się problem przeładunku towarów z wagonów normalnotorowych kolei Warszawsko-Wiedeńskiej do wagonów szerokotorowych jakie stosowano w Rosji oraz w całym Królestwie Polskim. Kolej Wiedeńska stanowiła wyjątek jako kolej normalnotorowa i stąd brał się problem. Ze względów strategicznych linie o różnym rozstawie torów nie miały ze sobą żadnego połączenia, więc przewóz wszelkich dóbr przez miasto nastręczał wielu kłopotów. Most "Kierbedzia" nie był mostem kolejowym i służył tylko pasażerskim, konnym tramwajom.

Budowa stacji towarowej DŻWW była bezpośrednio związana z budową linii obwodowej. O jej budowie zadecydowała o tym, nie tylko obszerność terenu, stwarzająca właściwe warunki rozbudowy, łatwy dojazd drogowy dla wozów konnych, ale przede wszystkim zamysł, by można było skomunikować z nim inne linie kolejowe Warszawy położone na prawym brzegu Wisły poprzez wybudowanie nowej linii kolejowej biegnącej wzdłuż zachodnich peryferii miasta na drugą stronę Wisły mostem żelaznym. Na Pradze linia obwodowa miała połączenie z Koleją Nadwiślańską i rozwidlać się miała w kierunku północnym na Gdańsk oraz w kierunku południowo-wschodnim docierając do dworców: Petersburskiego i Terespolskiego.

Tę dwutorową linię (tor szeroki 1524 mm i normalny 1423 mm) wybudowano w latach 1874-1880 wraz z pierwszym warszawskim mostem kolejowym przy Cytadeli wg projektu inż. Tadeusza Chrzanowskiego. Na poziomie górnym mostu ułożono dwa tory: dla taboru normalno i szerokotorowego. Linia obwodowa kończyła swój bieg w rejonie stacji towarowej.

Nową stację towarową Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej oddano do użytku 1.10.1875 r. W "Przeglądzie Technicznym" z 1876 r. znajdujemy jej dokładny opis. Zaprojektowana ona została w jednym poziomie, o ok. 1 m poniżej stacji osobowej. Koszt budowy budynków, torów i urządzeń, łącznie z wykupieniem gruntów, odwodnieniem terenu i rozprowadzeniem rur gazowych. wyniósł ok. 1 000 000 rubli. Teren pod zabudowę stacji wynosił 56 morgów i odgrodzony był od ul. Okopowej murem ceglanym.

Założenie projektowe stacji oparte było na planie spłaszczonej litery "X", której jedno ramię stanowiły tory prowadzące od linii głównej do Linii Obwodowej, natomiast drugie ramię było osią torów manewrowych do obsługi części ekspedycyjnej i technicznej. Organizację ruchu obmyślono tak, aby manewry przy obsłudze pociągów były w jak najwyższym stopniu bezkolizyjne. Spełniając ten warunek pracę stacji zorganizowano w układzie grup torowych o ściśle przyporządkowanych funkcjach.

"Analizując dokładniej plan stacji zauważamy, że tory pomocnicze odgałęziały się od linii głównej i dzieliły się na dwie pary torów: dla pociągów przybyłych i pociągów gotowych do drogi. Od torów "oczekiwania" odchodziły tory krzyżujące się, a prowadzące w stronę ul. Okopowej do rejonów przeładunkowych i magazynowych oraz w kierunku ul. Tunelowej do składów węgla i zaplecza technicznego. W pobliżu skrzyżowania znajdowało się miejsce do przeładunku towarów "z" i "na" wagony szerokotorowej Kolei Nadwiślańskiej. Kolej Warszawsko-Wiedeńska miała własną linię normalnotorową biegnącą na prawy brzeg Wisły, obok toru szerokiego Linii Obwodowej. W ten sposób umożliwione było wysyłanie pociągów normalnotorowych na Pragę" (A. Paszke, „Dworce Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej”, Oddział I, Warszawa – Skierniewice 1845-1900, Warszawa 1986, str. 10-11).

Na terenie stacji towarowej powstało szereg budynków, głównie z czerwonej cegły, które można podzielić na dwie grupy. Pierwsza - to budynki do użytku publicznego usytuowane przy ul. Okopowej, druga - budynki gospodarcze w głębi stacji. Były tam również usytuowane place i rampy przeładunkowe. Umożliwiło to łatwy dojazd z miasta.

Stacja była pomyślana jako stacja czołowa. Tory rozdzielono dla pociągów przyjeżdżających od tych, dla odjeżdżających. Osobne, zbudowano dla składów oczekujących – połączono je z magazynami i placami przeładunkowymi oraz ze składami węgla i parowozownią.

"Cały teren stacji, sięgający aż do ulicy Siennej, ogrodzono ceglanym murem. W 1882 roku do stacji towarowej DŻWW doprowadzono linię miejskiego tramwaju konnego z pl. Teatralnego. W 1890 r. z racji bliskości stacji fragment ulicy Okopowej uzyskał miano ulicy Towarowej. Wkrótce ulicę wybrukowano kamieniem" (F. Karoński "Śladami nieistniejącego dworca", Świat Kolei nr 5, Warszawa 2000).
Widok stacji towarowej DŻWW z domem ekspedycyjnym, magazynem zbożowym i magazynem z rampą załadowczo-rozładowczą, 1875 r.
Rycina przedstawia drewniany budynek stacyjny z dwoma kominami i wielospadowymi dachami, za którym widać mniejsze budynki o podobnej architekturze. Przed budynkiem stoją drewniane beczki, a obok widoczne są zaparkowane powozy konne. Całość otaczają płoty, a na pierwszym planie wyraźnie rysuje się torowisko z przygotowaną nawierzchnią.

Stacja towarowa


Wybierz grupę wiekową:

Wybierz temat lekcji:

Lekcja oparta jest na tekście wiersza Juliana Tuwima „Lokomotywa”. Podczas zajęć dzieci dowiadują się, czym różnią się między sobą wagony oraz jak działa lokomotywa parowa. Godzinne spotkanie wieńczy wspólna recytacja wiersza, stanowiąca idealne połączenie zabawy z nauką.

Czas trwania: 60 min.
Cena: 100 zł od grupy (do 15 dzieci)

Lekcja dostępna w ofercie Kultura za złotówkę.
Już od samego początku istnienia pierwszych pociągów zastanawiano się co zrobić, żeby przejeżdżające parowozy nie stanowiły zagrożenia dla życia ludzi? Od powstania pierwszych parowozów minęło ponad 200 lat, a temat bezpieczeństwa na przejazdach kolejowych nie stracił na ważności.
Podczas warsztatów dowiemy się, jakie są rodzaje przejazdów kolejowych, poznamy znaki drogowe, które informują nas o tym, że zbliżamy się do przejazdu kolejowego oraz co powinniśmy zrobić, gdy zgubimy się na dworcu kolejowym?
Do zajęć warsztatowych będą wykorzystywane materiały audiowizualne Kompanii Kolejowej ABC.

Lekcja muzealna została objęta patronatem honorowym Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego.

Czas trwania: 60 min
Cena: 100 zł od grupy (do 15 dzieci)
Co to jest kolej i z czego się składa? Czym różni się parowóz od lokomotywy spalinowej i elektrowozu? Skąd parowóz bierze wodę, a pendolino prąd? Na te i inne pytania poszukamy wspólnie odpowiedzi podczas lekcji.

Czas trwania: 60 min
Cena: 100 zł od grupy (do 15 dzieci)
Chcesz zostać modelarzem? Tworzyć miniatury wielkich konstrukcji? Każdy wiek jest dobry na rozpoczęcie przygody z modelarstwem. Przyjdź do nas na zajęcia i przekonaj się, że modelarstwo kolejowe, to nie tylko zabawa, ale też zdobywanie wiedzy technicznej i umiejętności manualnych, które mogą się przydać w niejednej sytuacji... Podczas zajęć każdy uczestnik wykona samodzielnie model lokomotywy z papieru.

Czas: 90 minut
Cena: 200 zł od grupy (do 25 dzieci) + bilety wstępu (opiekunowie bezpłatnie)
Książka pt. „O psie, który jeździł koleją” Romana Pisarskiego, to lektura dla uczniów klas trzecich, opowiadająca losy bohaterskiego psa o imieniu Lampo. Podczas zajęć dzieci zobaczą różne rodzaje wagonów, które pełniły czynną służbę w czasach współczesnych autorowi, czyli latach 60. XX wieku. Uczniowie poznają znaczenie pojęć takich jak: zawiadowca, dyżurny ruchu, konduktor i semafor. W trakcie lekcji zostaną omówione zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa w pociągach i na dworcach oraz zagrożenia występujące na przejazdach kolejowych.

Czas: 60 minut
Cena: 100 zł od grupy (do 25 dzieci) + bilety wstępu (opiekunowie bezpłatnie)
Podczas tych zajęć zabieramy dzieci w podróż do przeszłości. Opowiadamy o historii kolei, od powstania toru do uruchomienia szybkich kolei. Zaprezentujemy ciekawostki, pokażemy osiągnięcia techniki, które pomogą w rozwijaniu ciekawości otaczającego świata oraz budowaniu pozytywnego stosunku do nauki i techniki.

Czas: 60 minut
Cena: 100 zł od grupy (do 25 dzieci) + bilety wstępu (opiekunowie bezpłatnie)
Celem zajęć jest kształtowanie bezpiecznego zachowania na przejazdach i przejściach kolejowych, a także podnoszenie świadomości zagrożeń wynikających z niezachowywania szczególnej ostrożności na terenach kolejowych.

Czas trwania: 60 min
Cena: 100 zł od grupy (do 25 dzieci) + bilety wstępu (opiekunowie bezpłatnie)
Podróżowanie koleją to wspaniała przygoda, ale jak zaplanować wycieczkę pociągiem? Co warto wiedzieć przed podróżą koleją? Podczas zajęć dzieci poznają najważniejsze informacje dotyczące planowania podróży. Nauczą się czytać rozkłady jazdy, dowiedzą się na co zwrócić uwagę przy zakupie biletu kolejowego, poznają zasady bezpieczeństwa obowiązujące podczas podróży koleją, a także zasady kulturalnego podróżowania.

Czas trwania: 60 min.
Cena: 100 zł od grupy (do 25 dzieci) + bilety wstępu (opiekunowie bezpłatnie)
Podczas zajęć podejmiemy rozważania na temat: patriotyzmu, godła, ojczyzny, honoru, odwagi i bohaterstwa. Dzięki eksponatom muzealnym i opowieściom o historii polskich kolejarzy – uczestników walk z okupantem, te pojęcia wypełni autentyczna i bogata treść. Podczas zajęć uczestnicy zostaną podzieleni na kilkuosobowe zespoły, które będą przygotowywać projekty sztandaru. Praca ma uwzględniać symbole narodowe oraz hasło, które najlepiej odda ich podniosły charakter.

Czas trwania: 90 min
Cena: 200 zł od grupy (do 25 dzieci) + bilety wstępu (opiekunowie bezpłatnie)
Listy, pocztówki, telegramy... tradycyjna poczta odchodzi w zapomnienie. Wciąż jednak czerpiemy wielką przyjemność z otrzymywania „papierowej” korespondencji od kogoś bliskiego. Niezależnie od sposobu komunikowania, zasady pozostają niezmienne: grzecznościowa forma zwracania się do odbiorcy, informacja o nadawcy, umiejętność przedstawienia sprawy, której dotyczy korespondencja. W trakcie lekcji uczestnicy zaadresują kartę pocztową, a także zwiedzą wagon, który dawniej pełnił rolę ruchomego urzędu pocztowego.

Czas: 75 min.
Cena: 200 zł od grupy (do 25 dzieci) + bilety wstępu (opiekunowie bezpłatnie)
UWAGA! Lekcja wyłączona jest z programu „Kulturalna szkoła na Mazowszu”.

Celem lekcji jest poszerzenie wiedzy na temat zawodów kolejowych. Zajęcia odbywają się w salach wystawowych, skansenie lokomotyw, w sali edukacyjnej oraz w wagonie kolejowym. Uczestnicy wcielają się w role pracowników kolei: maszynisty, konduktora, dyżurnego ruchu i megafonisty dowiadując się na czym polega ich praca. Poprzez zabawę poznają charakterystykę zawodów wykonywanych na kolei.

W grudniu na bazie tej lekcji, organizujemy w jej trakcie spotkanie ze św. Mikołajem. Zamówienia na tę specjalną lekcję przyjmujemy przez cały rok.

Czas trwania: 90 min
Cena (zawiera poczęstunek i upominek): 40 zł/osoba (grupa do 25 dzieci). Opiekunowie bezpłatnie.
Rok 2023 był rokiem wyjątkowym, ze względu na obchody 160. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego. Mimo iż zakończyło się klęską i represjami miało wielkie znaczenie dla przyszłych pokoleń pragnących wolności, którą dziś możemy się cieszyć. W trakcie zajęć przypomnimy postać Romualda Traugutta, polskiego generała i dyktatora powstania styczniowego, w przypadającą w 2024 roku, 160 rocznicę jego śmierci.  Podczas lekcji zwrócimy uwagę na te ważne wydarzenia historyczne oraz na dzielnych i walecznych kolejarzy biorących udział w Powstaniu Styczniowym.
Celem naszego spotkania będzie rozwijanie zainteresowań oraz rozwijanie wiedzy dotyczącej historii Polski.

Czas trwania: 60 min
Cena: 100 zł od grupy (do 25 dzieci)
Najbardziej dociekliwi badacze kolei doszukują się jej początków 3 tysiące lat temu, w krajach starożytnego Wschodu. Powszechniejsza jest jednak opinia mówiąca o początkach transportu szynowego w podziemnych kopalniach niemieckich w XV-XVI wieku. Z czasem kolej wyjechała na powierzchnię ziemi, przyczyniając się do rewolucji przemysłowej. „Diabelska maszyna”, jak zwykło się nazywać parowóz – bardzo szybko opanowała świat. Kolejnym krokiem milowym w transporcie kolejowym była lokomotywa spalinowa, a następnie elektryczna, czy wreszcie TGV. Czym jeszcze zaskoczy nas kolej? Podróż do przeszłości kolei uatrakcyjnią, między innymi: pierwsza kareta kolei konnej, pierwsza lokomotywa parowa z początku XIX wieku oraz Lux-Torpeda.

Czas trwania: 60 min
Cena: 60 zł od grupy (do 25 dzieci) + bilety wstępu (opiekunowie bezpłatnie)
Kolej zapewnia bezpieczny i ekologiczny transport ludzi oraz towarów. Jeśli jest prawidłowo rozwinięta i dostarcza usługi na wysokim poziomie - ułatwia nam życie. Uczestnicy lekcji poznają kolej z tej właśnie strony – jako najmniej uciążliwego dla przyrody środka transportu. Jednocześnie będziemy utrwalać w dzieciach postawy cechujące się odpowiedzialnością za środowisko.

Czas trwania: 60 min
Cena: 100 zł od grupy (do 25 dzieci) + bilety wstępu (opiekunowie bezpłatnie)
W naszym Muzeum znajduje się pociąg pancerny, jedyny tak zachowany eksponat tego typu w Europie. Udostępniamy go uczniom podczas lekcji muzealnej zwiedzając wnętrza wagonu artyleryjskiego, ale to nie jedyny element lekcji. W jej trakcie zwiedzamy również sale wystawowe i muzealny skansen odkrywając historię kolei, w tym między innymi genezę powstania pociągów pancernych, ich przeznaczenie i zastosowanie podczas działań militarnych.

Czas trwania: 75 min.
Cena: 200 zł od grupy (do 25 dzieci) + bilety wstępu (opiekunowie bezpłatnie)
Podczas zajęć podejmiemy rozważania na temat: patriotyzmu, godła, ojczyzny, honoru, odwagi i bohaterstwa. Dzięki eksponatom i opowieściom o historii polskich kolejarzy – uczestników walk z okupantem, te pojęcia wypełni autentyczna i bogata treść. Podczas zajęć uczestnicy zostaną podzieleni na kilkuosobowe zespoły, które będą przygotowywać projekty sztandaru. Praca ma uwzględniać symbole narodowe oraz hasło, które najlepiej odda ich podniosły charakter.

Czas trwania: 90 min
Cena: 200 zł od grupy (do 25 dzieci) + bilety wstępu (opiekunowie bezpłatnie)
Zajęcia mają na celu pokazać rozwój przemysłu i techniki w wieku XIX nazywanym wiekiem pary. Uczniowie poznają historię rewolucji przemysłowej, przyczyny jej gwałtownego rozwoju oraz rolę kolei w kształtowaniu potęgi gospodarczej państw europejskich i ziem polskich. Zaznajomią się również z 19. wiecznymi wynalazkami, a także biografią najważniejszych konstruktorów i inżynierów wieku pary i elektryczności.

Czas trwania: 60 min.
Cena: 100 zł od grupy (do 25 dzieci) + bilety wstępu (opiekunowie bezpłatnie)
Prywatny gabinet, część sypialna, łazienka i sala konferencyjna – zwiedzimy komfortowy wagon kolejowy przeznaczony do użytku wysokich urzędników lub władców. Wagony salonowe są własnością przewoźnika, udostępnianą na zamówienie, albo należą do osoby z nich korzystającej (np. władcy państwa). Salonki przeznaczone do prywatnego użytku władców państw są bogato wyposażane i zdobione. W trakcie lekcji poznamy też inne najsłynniejsze, najbardziej komfortowe i najdroższe pociągi świata. W trakcie lekcji uczestnicy będą mieli okazję zwiedzić niedostępny na co dzień wagon salonowy.

Czas trwania: 75 min.
Cena: 200 zł od grupy (do 25 uczestników) + bilety wstępu (opiekunowie bezpłatnie)
W naszym Muzeum znajduje się pociąg pancerny jedyny, tak zachowany eksponat tego typu w Europie. Udostępniamy go uczniom podczas lekcji muzealnej zwiedzając wnętrza wagonu artyleryjskiego, ale to nie jedyny element lekcji. W jej trakcie zwiedzamy również sale wystawowe i muzealny skansen odkrywając historię kolei, w tym między innymi genezę powstania pociągów pancernych, ich przeznaczenie i zastosowanie podczas działań militarnych.

Czas trwania: 60 min
Cena: 200 zł od grupy (do 25 dzieci) + bilety wstępu (opiekunowie bezpłatnie)
Rozpoznawanie osiągnięć technicznych, które przysłużyły się rozwojowi postępu technicznego, a tym samym człowiekowi to jeden z ważnych elementów w dostrzeganiu wartości techniki. Poznawanie historii osiągnięć technicznych budzi zainteresowanie i kreatywność. Wiąże się z tym również przewidywanie zagrożeń ze strony różnych wytworów techniki i urządzeń technicznych. Zbudujemy świadome podejście w dostrzeganiu postępu technicznego, jako elementów wojny, terroryzmu, zanieczyszczenia środowiska i zagrożeń dla zdrowia. W trakcie zajęć podejmiemy próbę zbudowania postawy obywatela odpowiedzialnego za współczesny i przyszły stan swojego środowiska.

Czas trwania: 75 min.
Cena: 200 zł od grupy (do 25 dzieci) + bilety wstępu (opiekunowie bezpłatnie)

Wybierz termin lekcji:

Maksymalna liczba dzieci w grupie szkolnej to 25 osób plus opiekunowie.
Maksymalna liczba dzieci w grupie przedszkolnej to 15 osób plus opiekunowie.

Podaj dane:

Podsumowanie

Lekcja:
Termin:
Imię i nazwisko osoby zamawiającej:
Nazwa szkoły:
Klasa:
Liczba dzieci:
Liczba opiekunów:
Czy w grupie są osoby z niepełnosprawnością?
Liczba osób i rodzaj niepełnosprawności:
Adres:
Kod pocztowy:
Miasto:
Telefon:
E-mail:
Cena:
Dodatkowy komentarz:
*
*